Zgodnie z raportem World Development Report 2023 opublikowanym przez Bank Światowy, 95% światowej populacji jest skoncentrowane na zaledwie 10% powierzchni lądowej świata. W Facts and Figures opublikowanych przez ITU w listopadzie 2022 roku, 95% światowej populacji – niekoniecznie ta sama 95%, ale bardzo bliska – ma dostęp do sieci komórkowej. To oznacza, że wiele powierzchni Ziemi – w tym lądy, morza i lodowce – nie jest objętych siecią komórkową, a więc wiele przestrzeni nie jest połączonych, pisze Robin Duke-Woolley, dyrektor generalny Beecham Research.
Sieci komórkowe znajdują się tam, gdzie jest większość ludzi, ale niekoniecznie tam, gdzie znajdują się rzeczy, które trzeba podłączyć. W miarę jak IoT staje się coraz bardziej centralnym elementem działalności biznesowej i wielu innych typów organizacji, coraz ważniejsze staje się połączenie pozostałych 80%+ powierzchni Ziemi. Satelity wydają się być oczywistym rozwiązaniem, ale tradycyjnie wyższe koszty łączności hamowały rozwój. Wynika to z faktu, że większość dzisiejszej komunikacji satelitarnej opiera się na rozwiązaniach własnościowych – każda konstelacja ma swój własny zestaw protokołów. W rezultacie aplikacje IoT podłączone za pośrednictwem satelity zazwyczaj muszą mieć wyższą wartość dodaną, aby uzasadnić połączenie, co oznacza, że zazwyczaj są ograniczone do działań krytycznych. Ale to może się wkrótce zmienić.
Technologie Low Power Wide Area Network (LPWAN) są wprowadzane do użytku satelitarnego, co zwiększa standaryzację i możliwość obniżenia kosztów. Już rozpoczęto niektóre inicjatywy mające na celu połączenie Long Range Wide Area Network (LoRaWAN) z konstelacjami satelitarnymi. Tymczasem 3rd Generation Partnership Project (3GPP) pracuje nad rozszerzeniem standardów 5G o sieci satelitarne – określane jako sieci nieterestrialne (NTN) – w Release 17 i dalej w Release 18. W rezultacie, na rysunku 1 pokazano typowe oczekiwania dotyczące wzrostu liczby połączeń IoT za pośrednictwem satelitów w ciągu najbliższych kilku lat, przy czym połączenia satelitarne LPWAN staną się bardziej widoczne od 2024 roku. Podczas gdy CAGR do 2023 roku wynosi 23% rocznie, od 2023 do 2027 roku wynosi 42% rocznie, gdy te nowe technologie wchodzą na rynek.
Wprowadzenie 5G do satelitów
W miarę jak tempo wdrażania technologii komunikacji mobilnej na całym świecie nadal rośnie, celem jej wykorzystania do zapewnienia bezproblemowego globalnego zasięgu dla każdego, wszędzie i o każdej porze staje się coraz ważniejsze. Doprowadziło to do znaczących postępów zarówno w technologiach naziemnych, jak i pozaziemskich sieci satelitarnych.
Płynna współpraca i integracja komponentów sieci naziemnych (TN) – takich jak sieci komórkowe – oraz komponentów NTN jest kolejnym logicznym krokiem na drodze do zapewnienia rozszerzonego mobilnego szerokopasmowego dostępu do Internetu (eMBB) dla smartfonów konsumenckich (bezpośrednio do smartfonów) oraz przypadków użycia Internetu Rzeczy (IoT).
Integracja z technologiami sieci satelitarnych, które mogą zapewnić zasięg w obszarach, do których sieci naziemne nie mogą dotrzeć, pomoże dostarczać niezawodne usługi dla ludzi i firm, które obecnie nie są obsługiwane, zarówno w rozwiniętych, jak i nierozwiniętych częściach świata, przynosząc potencjalnie znaczne korzyści społeczne i ekonomiczne. Oprócz korzyści, które NTN-y przyniosą smartfonom, będą one również zdolne do obsługi zarówno przemysłowych, jak i rządowych urządzeń IoT dla sektorów takich jak:
- Rolnictwo/leśnictwo
- Motoryzacja
- Opieka zdrowotna
- Logistyka/śledzenie i śledzenie
- Transport morski
- Bezpieczeństwo narodowe/bezpieczeństwo publiczne
- Koleje
- Usługi użyteczności publicznej
- Monitorowanie pogody/środowiska
Różne systemy satelitarne były używane przez lata do świadczenia usług takich jak nadawanie telewizyjne, nawigacja, komunikacja, nadzór, prognozowanie pogody i systemy ratunkowe. Rysunek 2 ilustruje orbity trzech głównych typów satelitów – geostacjonarnych (GEO), średniej orbity ziemskiej (MEO) i niskiej orbity ziemskiej (LEO) – w porównaniu do samolotu komercyjnego i systemu platformy na dużej wysokości (HAPS) zapewniającego lokalny zasięg usług.
Systemy satelitarne GEO są obsługiwane na dużej wysokości, około 35 000 km, co powoduje długie opóźnienia (>500 ms) i ograniczone przepustowości danych. Satelity GEO wydają się stacjonarne w stosunku do urządzenia i zapewniają szerokie pole widzenia na część powierzchni Ziemi, taką jak Europa lub Ameryka Północna, ale nie obie razem. Dzięki temu są one dobrze przystosowane do telewizji satelitarnej, usług danych B2B (takich jak trunking/backhauling i sieci korporacyjne) oraz usług rządowych (takich jak wojskowe systemy komunikacji satelitarnej).
Systemy satelitarne MEO, takie jak Galileo, globalny system pozycjonowania (GPS) i GLONASS, są głównie używane do nawigacji i są zazwyczaj rozmieszczone na wysokości około 20 000 km na orbicie półsynchronizowanej, która jest przewidywalna i niezawodna, z okresem orbitalnym wynoszącym 12 godzin. W MEO znajdują się także konstelacje wykorzystywane do usług komunikacyjnych, rozmieszczone na wysokości około 8 000 km. Prowadzi to do opóźnień pięciokrotnie niższych w porównaniu z GEO, zapewniając wyższe przepustowości danych.
Systemy satelitarne LEO są wykorzystywane do usług takich jak Starlink, OneWeb, Iridium i Globalstar. Satelity te działają na wysokościach od 400 km do 1 500 km, gdzie wymagana jest większa prędkość, około 8 km/s, aby pozostać na orbicie. Czas na okrążenie Ziemi wynosi wtedy 90-120 minut. Satelity LEO zapewniają najniższe opóźnienia i dziesiątki megabitów na sekundę przepustowości, co czyni je odpowiednimi dla aplikacji MBB i IoT. Ponieważ zasięg jest znacznie mniejszy w porównaniu z MEO i GEO – z typowym średnicą zasięgu wynoszącą zaledwie 1000 km – konieczne są większe konstelacje.
Wydanie 17 3GPP określiło użycie satelitów GEO i LEO do łączności IoT za pośrednictwem NTN w ramach ścieżki znanej jako IoT NTN. W dużej mierze kontynuuje to pracę wykonaną w wydaniu 17 dla bezpośredniego użycia satelitów w smartfonach, określaną jako NR (nowe radio 5G) NTN. Prace te rozwiązały szeroki zakres kluczowych kwestii technicznych. Na przykład, obejmują one zmniejszenie liczby szybkich przełączeń między komórkami wymaganych dla urządzeń podłączonych do sieci LEO, poprzez wykorzystanie kierowania wiązki do tworzenia wiązek stałych względem Ziemi. Dodatkowo, wprowadzanie opóźnień prekompensacyjnych w celu radzenia sobie z problemami przesunięcia Dopplera spowodowanymi opóźnieniami w obiegu i przesunięciami częstotliwości, które w przeciwnym razie wpływałyby na stacje odbiorcze.
IoT NTN obejmuje adaptacje do NB-IoT i LTE-M, które umożliwią im wsparcie dla NTN. Ta ścieżka 3GPP jest znana jako IoT NTN. Przerwana pokrycie jest tematem specyficznym dla IoT NTN. W przeciwieństwie do użycia smartfonów za pośrednictwem satelitów, wiele przypadków użycia IoT NTN nie wymaga ciągłego pokrycia. Mogą one potrzebować przesłać swoje dane tylko raz na kilka godzin. Takie przypadki użycia sprawiają, że możliwe jest wdrożenie konstelacji z mniejszą liczbą satelitów. Aby wspierać takie operacje, informacje muszą być sygnalizowane, aby umożliwić urządzeniom użytkownika przewidywanie czasów, kiedy będą miały zasięg. Wydanie 18 rozszerzy te możliwości jeszcze bardziej.
Integracja 5G z satelitą dla IoT przynosi wiele korzyści
Zasadniczo, integracja 5G z satelitą, jak przewidziano w Wydaniu 17 3GPP, umieszcza stacjonarną wieżę komórkową na niebie, jeśli weźmiemy pod uwagę satelity GEO, lub szybko poruszającą się sieć wież komórkowych, jeśli weźmiemy pod uwagę satelity LEO. Oznacza to, że pojedyncza karta SIM będzie mogła łączyć się zarówno z sieciami naziemnymi (TN), jak i satelitarnymi zgodnymi z NTN.
W przypadku GEO, obecni dostawcy łączności satelitarnej korzystają z własnych urządzeń i protokołów komunikacyjnych. Są one stosunkowo drogie ze względu na konieczność użycia dedykowanych urządzeń i wysokie koszty infrastruktury. W rezultacie klienci muszą inwestować w sprzęt, który można używać tylko z jedną konstelacją, co oznacza, że są związani z jednym dostawcą. Jest to uzasadnione w przypadku aplikacji krytycznych, ale ogranicza zakres aplikacji, które mogą być opłacalnie obsługiwane.
W porównaniu z tym, użycie 5G wprowadza możliwość korzystania ze standardowego sprzętu produkowanego przez wielu różnych dostawców zarówno do użytku TN, jak i NTN. To znacząco zwiększy rynek docelowy.
LEO NTN wyposażony w 5G to dokładnie odwrotna sytuacja w porównaniu do 5G TN. W przypadku NTN, “wieże komórkowe” poruszają się bardzo szybko w stosunku do podłączonych urządzeń, podczas gdy w przypadku TN urządzenia poruszają się wokół stacjonarnych wież komórkowych. Każdy satelita LEO zazwyczaj podróżuje z prędkością 8 km/s, czyli prawie 28 800 km/h. To odpowiednik Mach 23 – 23 razy szybciej niż prędkość dźwięku. Jednakże, są one znacznie dalej od urządzeń niż w sieci naziemnej, a zasięg linii widzenia urządzeń jest znacznie większy. Możliwość polega na korzystaniu z TN, gdy jest to możliwe, a z NTN automatycznie, gdy nie jest to możliwe. To minimalizuje koszt uniwersalnego pokrycia na całej powierzchni Ziemi.
Dalsze zastosowanie komunikacji satelitarnej jest bardziej ograniczone w miastach i w komunikacji między miastami, ponieważ są to obszary, gdzie dominuje światłowód i Wi-Fi, a linie widzenia niezbędne dla satelitów są znacznie zredukowane. Niemniej jednak, integracja systemów satelitarnych i naziemnych będzie konieczna, aby sprostać pełnemu spektrum przyszłych wymagań, które mogą być nałożone na sieci 5G. Obejmują one:
- Wraz z proliferacją urządzeń IoT, zwiększenie ruchu i liczby połączeń poza gęstymi centrami miast, na bardziej wiejskich i odległych obszarach.
- Zapewnienie zasięgu dla urządzeń w ruchu (takich jak statek na morzu lub samochód jadący przez kraj, gdzie zasięg jest zmienny, np. w całych Stanach Zjednoczonych).
- Przetwarzanie i buforowanie danych bliżej krawędzi sieci w wyniku przetwarzania brzegowego, coraz dalej od obszarów o gęstej dostępności światłowodów.
Na przykład, weźmy pod uwagę potrzeby związane z łącznością w kontekście mobilności. Jeśli odłączymy mobilny zasób – samochód, ciężarówkę, samolot, dron lub statek – od sieci światłowodowej, możliwe jest utrzymanie połączenia za pomocą Wi-Fi i naziemnej infrastruktury 5G, o ile znajduje się on w lub w pobliżu miast. Przemieszczając się do bardziej wiejskich i odległych obszarów, komunikacja satelitarna ma potencjał, aby zapewnić niezawodne pokrycie i wystarczającą gęstość danych. W miarę jak liczba, zastosowania i wymagania dotyczące łączności nadal się rozwijają, rośnie również znaczenie rozszerzenia obietnicy sieci 5G poza miejskie i gęsto zasiedlone społeczności.
Aby sprostać tym wymaganiom, satelity będą musiały służyć różnorodnym celom, począwszy od rozwiązania problemu ostatniej mili, poprzez połączenia w ruchu, zapewnienie redundancji dla krytycznych usług ratunkowych, sieci brzegowe, aż po obszary o dużym natężeniu ruchu IoT poza już silnie rozwiniętymi sieciowo miastami.
W rezultacie satelity jako część 5G prawdopodobnie odegrają coraz bardziej znaczącą rolę w przyszłości.
Przypadki użycia TN + NTN IoT
5G w połączeniu z satelitą ma potencjał dla szerokiego zakresu aplikacji IoT. Oto kilka z bardziej interesujących przypadków użycia do wczesnego wdrożenia.
Usługi użyteczności publicznej
Efekty zmian klimatycznych zwróciły szczególną uwagę na sieci użyteczności publicznej obejmujące energię elektryczną, gaz i wodę. Sieci komórkowe są coraz częściej wykorzystywane do inteligentnego opomiarowania oraz monitorowania sieci użyteczności publicznej pod kątem dostaw i wycieków. Jako energooszczędna alternatywa, NB-IoT jest liderem w dziedzinie łączności, a jej rozszerzenie bezpośrednio na satelitę oferuje możliwości znacznego zwiększenia widoczności w odległych lokalizacjach.
Maritime
Na oceanach – stanowiących większość powierzchni Ziemi – jest dostępna niewielka infrastruktura sieciowa. Im dalej od wybrzeża, tym mniej dostępne stają się rozwiązania łączności. W przypadku aplikacji telematycznych, gdzie istnieje potrzeba, na przykład, śledzenia kontenerów i ich zawartości, odzyskiwania zgubionych lub skradzionych zasobów, w tym pojazdów, czy ostrzegania statków o sytuacjach awaryjnych, IoT satelitarne będzie odgrywać coraz większą rolę. Kontrola emisji i zdalne monitorowanie dla prewencyjnej konserwacji również cieszą się rosnącym zainteresowaniem. Urządzenia telematyczne są często zaprojektowane jako energooszczędne i nie wymagają stałego połączenia sieciowego, co dodatkowo sprawia, że IoT satelitarne jest silną opcją.
Transport i logistyka
Pokrycie siecią komórkową na drogach i autostradach poza obszarami mieszkalnymi może być nierówne lub nieistniejące, a zapotrzebowanie na łączność rośnie. W przypadku aplikacji telematycznych śledzących pojazdy, kontenery lub raportujących stan towarów na trasach transportowych, łączność satelitarna IoT zapewnia brakujące ogniwo dla niskoprądowych urządzeń telematycznych. Jest to szczególnie przydatne w monitorowaniu transgranicznym.
Ropa i gaz
Platformy wiertnicze muszą działać tam, gdzie znajduje się ropa, a to najczęściej nie jest tam, gdzie znajduje się infrastruktura sieciowa. Niektóre operacje naftowe muszą być przeprowadzane na oceanie, zbyt daleko od wież komórkowych i innych tradycyjnych rozwiązań łączności. Zabezpieczanie zdalnych zasobów jest problemem, podobnie jak rosnąca potrzeba zapewnienia i udowodnienia zgodności z regulacjami.
Środowisko/Pogoda
Zmiany klimatyczne zwiększyły potrzebę uzyskiwania większej widoczności lokalnego środowiska i warunków pogodowych z każdego punktu powierzchni Ziemi. Zdalne stacje mogą znajdować się na dryfujących bojkach na morzu, monitorować obszary leśne lub pustynne na lądzie i wiele innych. Satelita jest często jedyną opłacalną metodą łączności, a poprawa jej efektywności i ekonomiki może znacznie zwiększyć widoczność, szczególnie w odległych lokalizacjach.
Rolnictwo
Rolnictwo coraz bardziej polega na IoT do automatyzacji rutynowych procesów i podejmowania bardziej świadomych decyzji opartych na danych. Jednak odległe, wiejskie środowiska mogą również stwarzać wyzwania dla tradycyjnych rozwiązań łączności. W środowiskach, gdzie pokrycie siecią komórkową jest niedostępne lub nierówne, satelitarne IoT może zapełnić luki w pokryciu dla technologicznie wspieranych operacji rolniczych.
Rząd
Rządy potrzebują dostępu do danych w odległych lokalizacjach dla celów bezpieczeństwa i innych potrzeb operacyjnych. Te aplikacje są już znaczącymi użytkownikami łączności satelitarnej. Poprawa efektywności i ekonomiki otwiera możliwości dalszych rozwoju.
Górnictwo
W odległych obszarach górniczych albo nie ma pokrycia publicznej sieci komórkowej, albo jest ono tylko sporadyczne ze względu na warunki geograficzne. Tutaj potrzebne jest rozwiązanie łączności NTN za pośrednictwem satelity. Gdy odbiór naziemny spada lub nie jest dostępny, urządzenie IoT korzysta z połączenia sieci satelitarnej. Ciężki sprzęt używany w lokalizacjach górniczych może pozostawać podłączony do śledzenia lokalizacji, predykcyjnej konserwacji lub zdalnego monitorowania stanu oraz alertów awaryjnych.
Najnowsze ogłoszenia G+D
G+D i Sateliot ogłaszają pierwszą iSIM z łącznością komórkową i satelitarną
Giesecke+Devrient (G+D) zgodziło się współpracować z Sateliot, operatorem sieci komunikacji satelitarnej z siedzibą w Barcelonie, Hiszpania. To pozwoli G+D oferować użytkownikom swoich usług IoT prawdziwy globalny zasięg. Kiedy połączenie komórkowe naziemne nie jest dostępne, automatycznie następuje roaming do sieci satelitarnej.
Jako dostawca komórkowej łączności IoT, G+D już łączy wiele urządzeń na całym świecie. Jednak są obszary, gdzie nie ma lub jest tylko ograniczone pokrycie sieci mobilnych, na przykład na morzu lub w odległych lub wiejskich obszarach. G+D teraz zamyka tę lukę w pokryciu, współpracując z dostawcą usług Sateliot, który zapewnia łączność satelitarną 5G dla IoT.
Sateliot jest pierwszym dostawcą, który obsługuje sieć LEO wykorzystującą identyczne technologie dla łączności satelitarnej i komórkowej. W przeciwieństwie do innych podejść, to sprawia, że łączność satelitarna jest dostępna po niskich kosztach, rozszerzając zasięg MNO i MVNO przez standardową integrację roamingu.
Sieć LEO będzie składać się z wielu nanosatelitów z 5G dla NB-IoT w NTN. Pierwszy z pięciu nanosatelitów w tym roku został wysłany w kosmos na rakiecie SpaceX Falcon 9 15 kwietnia 2023 roku. Sateliot planuje rozbudowę do 64 nanosatelitów w 2024 roku i 250 w 2025 roku.
Globalne pokrycie w ofercie usług IoT G+D będzie w przyszłości zapewnione przez satelitarną łączność IoT Sateliot i komórkową sieć mobilną G+D dla urządzeń IoT. Urządzenia IoT automatycznie przełączają się z komunikacji komórkowej na satelitarną w razie potrzeby, bez zauważenia przez użytkownika.
Urządzenia są wyposażone w technologię SIM G+D. W zasadzie można tu używać klasycznych kart SIM, wbudowanych lub zintegrowanych SIM (eSIM lub iSIM). Rozwiązania iSIM oferują użytkownikom największe korzyści. Charakteryzują się niskim zapotrzebowaniem na przestrzeń, zoptymalizowanym zużyciem energii i niskimi kosztami. Ponadto iSIM-y zdobywają wysokie oceny pod względem zrównoważonego rozwoju, co jest zapewnione przez brak konieczności stosowania gniazd SIM, dodatkowych obudów czy plastiku. Dlatego iSIM-y są coraz częściej pierwszym wyborem do bezpiecznej łączności IoT w aplikacjach NB-IoT.
Użytkownicy mogą wygodnie zarządzać SIM-ami i kontrolować wszystkie działania IoT za pośrednictwem swojej IoT Suite. Mogą na przykład analizować dane, identyfikować potencjał efektywności lub odczytywać koszty.
Potencjalny zakres zastosowań nowego rozwiązania i oferty usług G+D, które będą dostępne komercyjnie od początku 2024 roku, jest daleko idący: możliwe zastosowania obejmują śledzenie zasobów, opomiarowanie, inteligentne rolnictwo i masowe aplikacje IoT w ogóle.
G+D wzmacnia pozycję na rynku IoT poprzez przejęcie MECOMO
G+D przejęło MECOMO, specjalistę w rozwiązaniach śledzenia i monitorowania, w maju 2023 roku. MECOMO, z siedzibą w Monachium/Unterschleissheim, Niemcy, jest domem systemów oprogramowania, który dostarcza kompleksowe (E2E) rozwiązania telematyczne dla przedsiębiorstw przemysłowych i logistycznych. Firma została założona w 2000 roku i jest liderem rynku w niemieckojęzycznej Europie w zakresie cyfryzacji procesów logistycznych opartych na flotach. Ponadto jej połączone rozwiązania promują operacje przyjazne dla klimatu w łańcuchach dostaw, gdzie towary są transportowane różnymi środkami transportu.
MECOMO jest wiodącym dostawcą w niemieckojęzycznej Europie bezobsługowych rozwiązań śledzenia wszelkiego rodzaju obiektów logistycznych bez własnego zasilania. Obejmuje to palety, kontenery chłodnicze, nośniki ładunku, wagony towarowe i kontenery morskie. Osiem z dziesięciu największych firm logistycznych w Europie Środkowej już korzysta z telematyki floty MECOMO. Rosnące grupy klientów obejmują firmy kolejowe, lotniska oraz firmy obronne i przemysłowe.
Firma oferuje swoim klientom kompleksowe rozwiązanie IoT, które umożliwia optymalne kontrolowanie i zarządzanie towarami i flotami, w tym urządzeniami IoT zasilanymi energią słoneczną oraz czujnikami, które są przymocowane do obiektów logistycznych. Mogą być one używane nie tylko do śledzenia lokalizacji za pomocą GPS, ale także do monitorowania stanu towarów, na przykład poprzez pomiar temperatury lub wilgotności. Zebrane dane są gromadzone, przetwarzane i analizowane na własnej platformie oprogramowania firmy. Funkcje platformy mogą być specjalnie dostosowane do potrzeb klienta, takie jak dynamiczne reguły i ustawienia raportowania. Dzięki temu wszystkie aspekty śledzenia obiektów logistycznych i ich stanu w czasie rzeczywistym – od lokalizacji magazynowej, przez teren firmy, po transport międzynarodowy koleją, statkiem i drogą – są uwzględnione. Bezpośrednia transmisja do różnych systemów IT klientów za pośrednictwem szerokiej gamy standardowych interfejsów danych jest decydującym czynnikiem dla firm logistycznych.
Każdego dnia coraz więcej urządzeń i maszyn IoT jest łączonych ze sobą za pośrednictwem sieci komórkowych. Oprócz autentyczności i bezpieczeństwa danych, niezawodna globalna łączność i potężne rozwiązania end-to-end są niezbędne. Dzięki przejęciu Pod Group w 2021 roku, Operatora Sieci Przedsiębiorstw (ENO) specjalizującego się w skalowalnych, mobilnych rozwiązaniach sieciowych dla Internetu Rzeczy, G+D już rozszerzyło swoją gamę rozwiązań w tym obszarze. Poprzez przejęcie MECOMO, G+D staje się dostawcą rozwiązań IoT z pełnym portfolio end-to-end dla klientów z sektora transportu i logistyki.
Oferta G+D obejmuje wiodącą na rynku technologię eSIM. Dzięki eSIM, chip SIM staje się trwale osadzony w urządzeniu podczas produkcji. Poprzez elastyczne i dynamiczne rozwiązanie zarządzania eSIM, powiązane profile łączności mogą być pobierane przez sieć i wymieniane później w razie potrzeby. To oferuje ogromne korzyści aplikacyjne i kosztowe, zwłaszcza w obszarze IoT.
Dzięki przejęciu MECOMO, G+D robi teraz kolejny krok w rozszerzaniu swojego portfolio produktów IoT i oferowaniu rozwiązań z jednego źródła. W ten sposób grupa technologiczna dokonuje celowych inwestycji w wybrane sektory, jednym z przykładów jest przemysł logistyczny jako jeden z największych i najszybciej rozwijających się segmentów na rynku IoT.
Skomentuj ten artykuł za pośrednictwem X: @IoTNow_
